پسرفت مدنی و مدیریتی در خوزستان 

شوشان - محمدرضا چمن نژادیان - فعال فرهنگی و مدنی :

روند توسعه و احیای استان خوزستان، حاکی از آن است که این استان با ظرفیت‌های فراوان اقتصادی، فرهنگی و طبیعی دارای پتانسیل بالایی که برای رشد و پیشرفت است. منابع نفت و گاز، صنایع پتروشیمی و کشاورزی، دریا و بنادر، مرزهای آبی و خاکی از جمله مزیّت‌های این استان به‌شمار می‌روند که در صورت استفاده‌ی بهینه می توانند موجب توسعه‌ی پایدار همه جانبه، ایجاد اشتغال ملی و محلی در سطح وسیعی را فراهم نمایند. با این‌حال برای چاره اندیشی چالش‌های زیست‌ محیطی مانند خشکسالی، آلودگی هوا و مشکلات اجتماعی نظیر بیکاری، مهاجرت نخبگان حتی شاغلین و... به مدیریت علمی توسعه فهم، برنامه‌ریزی‌های جامع و دقیق نیاز است. اقدامات دولت و دولتمران شایسته سالار در زمینه‌ی توسعه‌ی زیرساخت‌ها با بهبود وضعیت اجتماعی و اقتصادی خوزستان می‌توانند به تحقق  اهداف توسعه محورانه مملکت  کمک کنند.
 در مقاطع مختلف به ویژه پس از هشت سال دفاع مقدس که خوزستان اصلی ترین آمال آرمانی صدام در جنگ تحمیلی بود. نوک تجاوز و اوج تهاجم ویرانگر در جنگ‌ تحمیلی خوزستان بود. این استان پهناور که برخوردار از انواع منابع خدادادی ممتاز، شرایط طبیعی و اقلیمی می باشد.همواره بسترهای لازم را برای رشد و توسعه زیر ساختی خدماتی ، صنعتی و کشاورزی داشته و دارد. این استان غنی از منابع با مردمانی نجیب که محروم از نیازهای اولیه و زیر ساخت ها هستند.  چنانکه در مرکز با مطالعات دقیق علمی و نگاه ملی راهبردی نسبت به آن برنامه های بالادستی کوتاه و بلند مدت طراحی و تدوین می گردید. و در ظل مطالعات، نگاه راهبردی و انواع برنامه ها مدیریت عالی ملی می بایست. شاخص های مدیریتی شایسته سالار با ثبات برای خوزستان بدور از  نگاه های غیر علمی لمپن پرور سیاسی و ارتجاع اندیشی قومی بصورت ویژه در قالب برنامه ی جامع کلان کشوری دیده و تعریف می شد‌. و مدیریتهای عالی استانی بدون نگاه لابی های درون حاکمیتی، پوپولیست اندیشی سیاسی و ارتجاعی اندیشی غیر تخصصی قومی برگزیده می شدند. آنگاه با اجرای برنامه ریزهای علمی و بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های منابع مادی ( نفت، گاز، آب، خاک ، دریا) و معنوی( منابع انسانی و بسترهای فرهنگی) بسترهای شکوفایی استعدادهای فراهم می گردید. خوزستان و اهالی مستحق آن با برخورداری از زندگی آبرومندانه  می توانستند یکی از پیشرفت ترین استان ایران باشند. همچنین امروزه  از نظر زیر ساخت‌ها شاهد بودیم، خوزستانی ها ضمن تامین بخش های زیادی از نیازهای اولیه ی اهالی، امنیت و منافع ملی در ابعاد مختلف  خود دچار نا ترازیها  و پسرفت ها مدنی با مدیریتهای ناکارآمد نبوده اند.

لیکن در مدت ۴۶ سال گذشته تاکنون خوزستانی ها شاهد  سیر قهقرایی پیشرفت و عدم توسعه واقعی استان غنی و پر از محرومیت  خود هستند. بیانات و اعترافات و ناله های  اخیر جناب مولوی نماینده ی محترم دلسوز پاک نیت و پاک دست آبادانی خوزستان مبین این ادعا است. که حدود  شش ماه پیش این نگارنده بشرح ذیل مشققانه آنان را متذکر و دلسوزانه با تعلق خاطر نسبت به تفکر وفاق به رشته تحریر در آورده است. زیرا اعتقاد راسخ دارد، ژئوپولتیک و استان راهبردی خوزستان همواره در ظل مدیریتهای غیر علمی قرار داشته است‌. که با اعمال لابی های ناصواب حاکمیتی ، عوامانه ی باندی جناحی و سوگیرهای ارتجاعی قومی صدمات فراوانی تاکنون خورده است. حال هم با توجه به شرایط جنگی دگر و  با شرح و شرایط فوق العاده پر اهمیتی که فوقاً به لحاظ مادی و معنوی آورده شدند. با وجود پتانسیل اقوام نجیب پر استعدادی که استان دارد. باید خوزستان بدور از نگاههای سنتی دانتیر سیاسی و نگرشهای ارتجاعی قومی از داستان توسعه محورانه ی علمی برخوردار گردد. که لازمه ی این مهم  داشتن برنامه های راهبردی مدون، مدیریت عالی علمی و شایسته سالار به فوریت بدون کوچکترین اغماض و غفلت می باشد.تا در استان جلو پیشرفت در پسرفت های ویرانگر امروز گرفته شود‌. و خوزستان بتواند بسرعت  مسیر رشد و توسعه را با رفع مشکلات زیر ساختی،  زیست‌محیطی و اجتماعی طی نماید. در این صورت و بدون فوت وقت خوزستان می تواند به یکی‌از مدل‌های موفق توسعه در ایران تبدیل گردد. بنابراین باید برای هر کدام از بخش‌ های کشاورزی، مشاغل دریا پایه ای، صنعت ( نفت، گاز، فولاد ونیشکر) و گردشگری... در استان باید داستان علمی تدوین  و عملیاتی گردد. تابستر سرمایه‌ گذاری‌های کلان برای بهبود شرایط زیست‌محیطی، زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی را فراهم گردد.  اساس به ثمر نشستن تمام اقدامات بالادستی و درون استانی بستگی به مدیریت علمی و شایسته سالارانه دارد.

تقویت نهادهای مدنی، تحقق مشارکت حداکثری و پاسخگویی شفاف در پرتو مدیریت علمی، شجاعانه و معتقد با مردمسالاری واقعی تحقق می یابد. در این صورت توسعه ی  همه جانبه موفق خوزستانی را می تواند به عنوان مدل الگوی برتر ایرانی به سایرین  معرفی کرد. متاسفانه خوزستان امروزی ضمن فاقد بودن شاخص های مدرن و مدنی مدیریتی فوق با سردرگمی های مدیریتی، واگرایی های سیاسی و اجتماعی سردر گریبان می باشد. علاوه بر اینکه حال خوبی از باب  داستان و مدیریت ندارد. نهادهای مدنی درون استان که خود باید زیر ساخت مشارکت آگاهانه، شایسته سالاری و پاسخگویی شفاف مسئولین امر با مطالبگری مردمی باشند. با بی توجهی به تعریف شفاف و بیان علمی داستانهای توسعه خوزستان عملاً در پسترفت ترین دوران مدنی خود با لابیگری و رانتیر برای حفظ موقعیت ها قرار دارند.  منویات لجوجانه ی شخصی، کج سلیقگی مدیریتی، عدم شایسته سالاری به بهانه ی وفاق، وادادگی های سیاسی در برابر نمایندگان مجالس و لابی مخالفان سیاسی را می توان از  علل اصلی شرایط حاکم شده ی کنونی بر خوزستان قلمداد نمود. چنانچه استاندار خوزستان با وجود حمایت زحمتکشان دلسوز، پاک دست و عدالت خواه که نیک می دانند، محور فعالیت انتخاباتی ۱۵ تیر ۱۴۰۳و مشارکت اهالی خوزستان بودند. تاکنون ضمن  اینکه توجه حداقلی به مطالبات برحق منصفانه و بسته های اولویت ها بندی کارشناسی شده ی دغدغه مندان توسعه ی خوزستان نداشته است. حتی با تبعیض به درخواست های مکتوب  برای دیدار و مشورت عالمانه، عاقلانه و مشارکت جویانه از بدو شروع بکار تاکنون پاسخ منطقی و مدنی در حد بورکراسی اداری نداده است‌. 
با وجود تمام نگرانی های عدالتخواهانه، بد عهدی های مدیریتی و بداخلاقی های سیاسی که در دوران مدیریت وفاقی با نفاق اندیشی و بداخلاقی مشاهده شده است. اما بخاطر دلبستگی که به موفقیت دولتمردان وفاق ملی در شرایط جنگی تحمیلی دگر ، توسعه ی همه جانبه ی خوزستان و تقویت مسیر مدنی که برای پاسخگویی وجود دارند. بر عملیاتی نمودن ایده های وفاق برانگیز دکتر پزشکیان، اعمال مدیریت عالی شایسته سالار و رویکردهای مدنی مشارکت انسجام بخش ملی تاکید می گردد.

زیرا با مدیریت علمی و تعریف داستان علمی و درست توسعه برای حل چالش ها این خوزستان به تنهایی می‌تواند به‌ عنوان یکی از موتورهای اصلی توسعه‌ی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور عمل کند و نقشی کلیدی را برای تحقق فردای بهتر آینده ایران اسلامی و سازندگی  دوم ایران پساجنگ تحمیلی دوم جهانی صهیونی می تواند ایفا نماید.